کاربر گرامی به وب سایت دادسرا یار خوش آمدید | برای استفاده کامل از امکانات سایت عضو یا وارد شوید

اکراه و انواع اکراه و مجازات آن+بررسی تخصصی -کاربردی و ویژه

شما در حال مشاهده مطلب مذکور در بخش مقالات سایت می باشید

اکراه و انواع اکراه و مجازات آن+بررسی تخصصی -کاربردی و ویژه

اکراه و انواع اکراه و مجازات آن+بررسی تخصصی -کاربردی و ویژه

 

 

ما در این قسمت قصد داریم اکراه را توضیح دهیم و بگوییم که اکراه چیست و  اینکه اکراه شونده و اکراه کننده طبق قانون چه مجازاتی میشوند

مسلما تاکنون برای شما اتفاق افتاده است  یا این که از اطرافیان خود شنیده اید که شخصی با اجبار ازفردی چیزی خواسته است و ان فرد مجبور به انجام دادن ان کار شده است پس عواملی که از خارج به  فرد تحمیل میشود تا با واسطه ان کار اجباری را انجام دهندو شخص با رضایت ان را انجام نمیدهد اکراه میگویند

در بعضی از مواقع اجبار برای ان شخص و دیگران خطری ندارد و شامل جرمی نمیشود اما در بیشتر اوقات اکراه باعث بوجود امدن جرم میشود

طبق ماده ۱۵۱ قانون مجازات اسلامی:

(هرگاه کسی بر اثر اکراه غیرقابل تحمل مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می شود مجازات نمی گردد. در جرائم موجب تعزیر، اکراه کننده به مجازات فاعل جرم محکوم می شود. در جرائم موجب حد و قصاص طبق مقررات مربوط رفتار می شود.)

ویدو و پادکست مقاله اکراه و انواع اکراه 

اکراه در هر شخصی متفاوت است

برای تحقق این جرم باید جنسیت و سن و زمان و مکان وقوع جرم توجه کرد ممکن  است اکراهی که بر اثر ان  دختری  بگوید میترسدیدم و تحت فشار بودم   اما برای پسری با ان شرایط همچنین حالتی پیش نیاورد و بتواند جلوی ان جرم را بگیرد همچنین سن افراد در اکراه بسیار مورد اهمیت است

اما اگر بتواند به طریقی ان جرم را انجام ندهد بطور مثال بتواند پلیس را با خبر کند اما این کار را نکند  و جرم را انجام دهد اینجا دیگر اکراه نیست و او مطابق با قانون مجازات میشود!!!

اکراه در تمام جرایم از عوامل رافع مسئولیت کیفری است و شخص اکراه کننده مجازات میشود یعنی اگر به واسطه اکراه شخصی مرتکب دزدی شود و بعد از انکه دستگیر شد  و ثابت کند که تحت تاثیر اکراه همچین کاری را انجام داده و مجبور به سرقت شده است در اینجا شخص اکراه کننده مجازات میشود نه شخص اکراه شده تنها استثنا اکراه در مورد قتل است که هم اکراه کننده و هم شخص اکراه شده مجازات خواهند شد

شما عزیزان می توانید در زمنیه اکراه و انواع اکراه با مشاور حقوقی 24 ساعته مشورت نمایید 

اکراه در قتل و قصاص

مطابق با ماده ۳۷۵ از کتابب قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲:

اکراه در قتل مجوز قتل نیست و مرتکب، قصاص می شود و اکراه کننده، به حبس ابد محکوم می گردد.
تبصره ۱- اگر اکراه شونده طفل غیرممیز یا مجنون باشد فقط اکراه کننده محکوم به قصاص است.
تبصره ۲- اگر اکراه شونده طفل ممیز باشد عاقله او دیه مقتول را میپردازد. در این مورد اکراه کننده به حبس ابد محکوم می شود.

پس اصل بر این است که در اکراه بر قتل هر دو یعنی هم اکراه کننده و هم شخص اکراه شده مجازات میشوند شخص اکراه شده که مرتکب قتل شده است اعدام میگردد و شخص اکراه کننده به حبس ابد محکوم خواهد شد

اکراه بر تمامی جرائم تاثیر دارد اما وب سایت حقوقی دادسرایار یک مقاله در زمنیه تفخیذ به نگارش رسانده که مطالعه آن خالی از لطف نیست

اکراه در حدود

جرم هایی که در بخش حدود داریم از جمله جرایمی هستند که مجازات ان بطور کامل اجرا میشود حتی اگر مورد گذشت شاکی قرار گیرد باز هم مجازات میشو ند  همچنین در در جرایم حدی تخفیف نیز اعمال نمیشود اما در اینجا که بحث بر اکراه میتوانیم مثالی از ان در باب حدود بزنیم بطور مثال اگر دو نفر که علقه زوجیت بین انها نباشد با یکدیگر جماع و نزدیکی کنند مرتکب جرم زنا شده اند و مجازات میگردند اما اگر با اکراه شخصی مجبور به زنا شود شخص اکراه کننده مجازات میشود و شخصی که اکراه شده و با اجبار مجبور به این عمل شنیع شده است مجازات نخواهد شد

اکراه در تعزیرات

شما عزیزان میتوانید برای اطلاعات بیشتر در بحث مجازات تعزیری مقاله گرداوری شده در سایت را مطالعه نماید 

طبق ماده ۶۶۸ قسمت تعزیرات در کتاب قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲:

{هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مهر نماید و یا سند و نوشته‌ای که متعلق به او‌یا سپرده به او می‌باشد را از وی بگیرد به حبس از سه ماه تا دو سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.}

طبق این ماده تفاوتی ندارد که ان سند یا نوشته به خود شخص متعلق باشد و اگر بصورت امانت نیزبه او داده شده باشد و شخص اکراه کننده از از او بگیرد در این حالت نیز شخص اکراه محقق شده است حتی اگر سند متعلق به خود شخص اکراه کننده باشد باز هم این جرم محقق میشود مانند اینکه علی سندی را به امیر داده باشد و با تهدید امیر سند متعلق به خود را از او بگیرد

تفاوت اجبار واکراه

حتما تاکنون شنیده اید که شخصی میگوید من راهی به جز این کار نداشتم و مجبور شدم این کار را انجام بدهم  در اینجا شخص فاقد اراده است مانند اینکه راننده ای در جاده ترمز ماشینش از کار میفتد و صد متر جلو تر نیز دره ای در جلوی او قرار دارد شخص برای نجات جان خود مجبور میشود که فرمان خود را به سمت راست بکشد اما در انجا باغی قرار دادرد که با انحراف ان ماشین درب باغ میشکند اما در این حالت برای نجات دادن خود چاره ای جز این کار را نداشت و مجبور به همچین کاری شده است

اما در اکراه شخص اگاهانه عملی را انجام میدهد اما از درون رضایتی به همچین کاری را ندارد  مانند اینکه الف تفنگی را بر روی سر ب قرار میدهد و او را  مجبور میکند که صندوقچه طلا شخص ج را باز کند در اینجا شخص ب اگاهانه درب صندوقچه را باز کرده است اما رضایتی بر انجام این کار نداشته است و اگر تحت تاثیر ب نبود هیچ گاه همچین عملی را انجام نمیداد

گاهی اوقات ما اضطرار را با اکراه اشتباه میگیریم در حالیکه اضطرار نیز در ماده ای جداگانه توضیح داده شده است و شامل بحث دیگری میشود

طبق ماده ۱۵۲ از کتاب قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲:

(هر گاه خطر شدید فعلی یا قریب الوقوع از قبیل اتش سوزی –سیل-طوفان-زلزله-یا بیماری به منظور حفظ نفس یا مال خود یا دیگری مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب میشود قابل مجازات نیست مشروط بر اینکه خطر را عمدا ایجاد نکند و رفتار ارتکابی با خطر موجود متناسب و برای دفع ان ضرورت داشته باشد .

تبصره(کسانی که حسب وظیفه یا قانون مکلف به مقابله با خطر میباشند  نمیتوانند با تمسک به این ماده از ایفای وظایف قانونی خود امتناع کنند)

مانند اینکه اتشنشانی به بهانه این که اتش بسیار سوزان است و اگر بخواهد ان را خاموش کند باعث سوختنش میشود از وظیفه خود امتناع کند

یکی دیگر از شرایط اضطرار این است که ان عمل برای نجات دادن او ضروری باشد مانند اینکه شخصی در قحطی و گرسنگی باشد و به مغازه ای برود  و مقداری خوراکی بردارد و به سرقت ببرد

در اینجا بخاطر گرسنگی و تلف نشدن مالی را به سرقت برده است اما اگر مرتکب قتل شود و جان شخصی را بگیرد تا به مواد غذایی برسد اینجا شامل اضطرار نمیشود!

شما عزیزان برای فهم دقیق تر تفاوت بین اکراه و اجبار و اظطرار می توانید مقاله مربوطه را مطالعه نمایید 

اکراه مادی و اکراه معنوی

اکراه به دو دسته تقسیم میشود اکراه مادی و اکراه معنوی

اکراه مادی به دو دسته تقسیم میشود

اکراه مادی درونی مانند غلبه خواب بر شدت خستگی یعنی به نحوی بر روی جسم او تاثیر میگذارد

اکراه مادی بیرونی شامل اکراهی میشود که علت خارجی داشته باشد مانند اینکه شخصی بر روی سر فردی دیگر اسلحه بگذارد و انرا مجبور به سرقت کند

اکراه معنوی بیرونی مشروط بر غیرقابل تحمل بودن ان میشود و همان اکراه است و روح و روان ان شخص تاثیر میگذارد و شخص بر اثر عذاب روحی مجبور به کاری میشود  و به نحوی از او سلب اراده میکند

اکراه معنوی درونی مانند غم و خشمگین شدن که باعث میشود شخص بر اثر ان خشم جرمی را انجام دهد که دراین حالت فقط در جرایم تعزیری مجازات او ممکن است  تخفیف داده شود.

که در همه ی این موارد شخص اکراه کننده مجازات میشود و شخص اکراه شده مسئولیت کیفری ندارد بجز قتل که هر دو شخص مجازات میگردند

ایا دستور آمر قانونی به مامور خود نیز شامل اکراه میشود؟

در جواب باید گفت که ما در وهله ی اول باید ببینیم خواسته آمر قانونی بوده است یا خیر بطور مثال از بین بردن جان هر شخصی و کشتن ان  تحت  هر شرایطی جرم است و کسی که این عمل را انجام داده است مجازات میگردد اما اگر شخصی مامور زندان باشد و در بخش اجرا اعدام فعالیت کند و با دستور قاضی یا دادستان شخص مجرم را در موعد اجرای مجازات اعدام کند مرتکب هیچ جرمی نشده است اما اگر به دستور آمر خود و تحت تاثیر اکراه شخصی را شکنجه غیر قانونی بدهد شخص اکراه کننده مجازات میشود نه مامور

مطابق با ماده ۱۵۷ قانون مجازات اسلامی:

(مقاومت دربرابر قوای انتظامی و دیگر ظابطان دادگستری در مواقعی که مشغول انجام وظیفه هستند دفاع محسوب نمیشود لکن هرگاه قوای مزبور از حدود وظیفه خود خارج شوند و حسب ادله و قرائن موجود خوف ان باشد که عملیات انان موجب قتل جرح و تعرض به عرض و ناموس یا مال گردد دفاع جایز است!

مطابق با ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی:

(هرگاه فردی در مقابل دفاع از نفس عرض و ناموس یا مال یا ازادی تن خود و یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب اوقوع با رعایت مراحل دفاع رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب میشود در صورت اجتماع شرایط زیر مجازات نمیشود

۱)رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد

۲)دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد

۳)خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد

۴)توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملا ممکن نباشد یا مداخله انان در دفع تجاوز و خطر موثر واقع نشود)

اکراه و انواع اکراه

 

image
JM
نویسنده این مطلب

مهدی حنیور

ارسال دیدگاه

کاربر عزیز برای ارسال دیدگاه ابتدا باید عضو یا وارد شوید

عضویت / ورود
 
دیدگاه ها
این مطلب نظری ندارد